17.11.2010, 15:07
17/11/2010 11:08
Anadolu devriminde artan yayin gelirleri büyük etken. Kulüpler artik kadrolarini daha çok muhafaza ederken, iddiasi ve sistemi olan hocalarla da şampiyonluk peşinde koşuyor.
Süper Lig’de gidişat şampiyonluk kupasinin yine Anadolu’ya gideceğini gösteriyor. ‘Amin’ diyelim. Diğer yandan şampiyon Anadolu’dan çikmasa da bu durum, futbolumuzdaki dönüşümü perdelemeyecek.
Tamam, üç büyükler yanliş yönetildiği için Anadolu öne çikti ama bu tek sebep değil. Şayet yaşanan bir devrimse o halde bu devrimin sosyo-ekonomik ve psikolojik sebepleri de olsa gerek. Süper Lig’de son sezonlarda yaşananlar biraz ligin kuruluş dönemlerinde ‘Es-Es’ ve ‘Göz-Göz’ün yarattiği coşkuyu andiriyor. Önce Sivasspor, sonra Bursaspor ve şimdi de üçü birden; Bursa, Kayseri ve Trabzonspor parselliyor zirveyi. Sami Yen’de veya Saracoğlu’nda ‘15 maçlik galibiyet serileri’ rüya oldu... Şampiyonluk barajinin daha sik 80 puanlarin altina düşmesi beşinci şampiyonun işaretlerini veriyordu zaten. Sivas, üç büyüklere bu cezayi kesmenin eşiğinden döndü. Neyse ki Bursa faturayi çikardi.
Yayin geliri 45 kat artti
Ligdeki büyük değişimde önce yayin gelirine bakmak lazim. 1994’teki ilk yayin ihalesinde oluşan fiyat sadece 7.2 milyon dolardi ama bu paranin aslan payi üç büyüklere gidiyordu. Yani ortada bir ‘havuz problemi’ vardi. Yayin gelirleri artmaya devam ederken 2004-05 sezonundan itibaren havuz problemi de çözüldü: Daha hakkaniyetli bir paylaşim! Levent Biçakci federasyonunun ömrü kisa ama etkisi uzun oldu. Biçakçi yönetimi, havuz gelirlerinde performans kriterini öne çikartarak, daha adil bir dağilimi sağladi. Sistem sonraki dönemde şampiyon olmayan takimlarin lehine bir kez daha revize edildi. Son yapilan ihalede KDV hariç ligin yillik yayin geliri 321 milyon dolara çikti. İlk yayin ihalesine göre gelir artişi 45 kat oldu! Yayin geliri kadar olmasa da İddaa gelirleri de küçük bütçeli kulüpler için kayda değer oldu. Bir Süper Lig takimi İddaa’dan yillik en az 2.3 milyon lira isim hakki payi aliyor. Sponsorluktan en büyük parsayi büyükler kapsa da Anadolu kulüpleri de en az yillik 1 milyon dolara yakin gelir sağliyor. (Bursaspor’un forma reklami alamamasi tamamen yönetimin tercihi. Zira THY’nin 2.5 milyon dolarlik teklifi yetersiz bulunup reddedildi. Esasen iyi bir rakamdi.) Süper Lig’deki en küçük Anadolu külübünün bütçesi 20 milyon dolarlara dayandi. Bu da oyuncu satişiyla ayakta durma mecburiyetini ortadan kaldirdi.
Anadolu’daki kan değişikliğinde idare-i maslahatçi hocalarin yerini iddiali çaylaklarin geçmesi de önemli bir etken oldu.
‘Kazanmayi öğrenmiş’ hocalar
Bu cevval hocalar ‘kurtarci’ hocalarin ‘Hedefimiz önce ligde kalmak, sonra da gidebildiğimiz yere kadar gitmek’ söylemini parçalayip ‘şampiyonluk’ söz eder oldu. Fatih Terim, UEFA Şampiyonu, Şenol Güneş ‘Dünya üçüncüsü’ yaptiysa neden onlar da Türkiye ligini kazanmasindi ki işte Ertuğrul Sağlam bunu başardi. Bülent Uygun iki kez kapisindan döndü. Mehmet Özdilek, iki sezondur geleceği inşa ediyor, sabirli Tolunay Kafkas, en azindan her sezon ‘taş gibi’ bir takimi garanti ediyor. Şenol Güneş ise zaten bu şampiyonluk denen mereti futbolcu olarak Anadolu’da ilk yaşayanlardan; hem de alti kez.
Hasili karşimizda oyuncuyken ‘Kazanmayi öğremiş’ hocalar var. Futbol Federasyonu’nun da yapisal bir değişim var. Genel kurul salonlarinin güvenliğini mafya adamlarinin sağladiği günler geride kalmişa benziyor. Artik özerkleşmesini tamamlamiş bir federasyon var. Kendi bütçesiyle birlikte futbolun da gelirlerini artiran bir yönlendirici. Futboldaki illegal kuvvetlerin gücü azaldi ancak buna mukabil siyasetin dolayli gücü pek azalmadi.Özellikle de belediyeler eliyle topa giriyor. Bu altyapi ve tesisleşmeye olumlu bir katki sağliyor ancak bazi kulüplerin öne çikmasina da vesile olarak haksiz bir rekabet oluşturuyor.
Anadolu devriminde, ekonomik ve idari tesirlerin dişinda bir de dünya futboluyla da daha fazla haşir neşir olmanin da vesilesiyle memlekette kent takimina düşkünlük artmaya başladi. Açikçasi üç büyükleri tutanlar bile kendi aralarinda top çevirmekten sikilmişti. Hasili toplumsal psikoloji de yeni şampiyonu zaruri kilmaya başlamişti...
Anadolu devriminin taşlari
Havuz sistemine geçilmesi
Yayin gelirlerinin artmasi
İddiali hocalarin yetişmesi
Federasyondaki değişim
Toplumsal beklenti
2010-2011 prim sistemi
Lige ayak basti parasi: 10.4 milyon TL
Galibiyet primi: 750 bin TL
Beraberlik primi: 375 bin TL
Lig şampiyonu: 15 milyon TL
Lig ikincisi: 12 milyon TL
Lig üçüncüsü: 9 milyon TL
Lig dördüncüsü: 6 milyon TL
Lig beşincisi: 3 milyon TL
Lig altincisi: 1.5 milyon TL
BU SEZONUN GELİR TABLOSU
Yeni şampiyon 15 milyon TL kazanacak
Spor Toto Süper Lig’i bir Anadolu kulübü şampiyon tamamlarsa lige katilim, performans ve şampiyonluk primleriyle birlikte yaklaşik 15 milyon TL kazanacak.
İddaa en az 2.3 milyon TL kazandirdi.
Geçen sezon Süper Lig takimlari toplam 51 milyon TL İddaa geliri elde etti. Hükmen düşürülen Ankaraspor hariç en düşük İddaa geliri 2.3 milyon TL oldu.
Ziraat, 18.4 milyon dolar dağitacak
Ziraat Türkiye Kupasi’nda toplam 18.4 milyon dolar prim dağitacak. Şampiyon takim yaklaşik 4 milyon dolar kazanacak.
KENAN BAŞARAN
Anadolu devriminde artan yayin gelirleri büyük etken. Kulüpler artik kadrolarini daha çok muhafaza ederken, iddiasi ve sistemi olan hocalarla da şampiyonluk peşinde koşuyor.
Süper Lig’de gidişat şampiyonluk kupasinin yine Anadolu’ya gideceğini gösteriyor. ‘Amin’ diyelim. Diğer yandan şampiyon Anadolu’dan çikmasa da bu durum, futbolumuzdaki dönüşümü perdelemeyecek.
Tamam, üç büyükler yanliş yönetildiği için Anadolu öne çikti ama bu tek sebep değil. Şayet yaşanan bir devrimse o halde bu devrimin sosyo-ekonomik ve psikolojik sebepleri de olsa gerek. Süper Lig’de son sezonlarda yaşananlar biraz ligin kuruluş dönemlerinde ‘Es-Es’ ve ‘Göz-Göz’ün yarattiği coşkuyu andiriyor. Önce Sivasspor, sonra Bursaspor ve şimdi de üçü birden; Bursa, Kayseri ve Trabzonspor parselliyor zirveyi. Sami Yen’de veya Saracoğlu’nda ‘15 maçlik galibiyet serileri’ rüya oldu... Şampiyonluk barajinin daha sik 80 puanlarin altina düşmesi beşinci şampiyonun işaretlerini veriyordu zaten. Sivas, üç büyüklere bu cezayi kesmenin eşiğinden döndü. Neyse ki Bursa faturayi çikardi.
Yayin geliri 45 kat artti
Ligdeki büyük değişimde önce yayin gelirine bakmak lazim. 1994’teki ilk yayin ihalesinde oluşan fiyat sadece 7.2 milyon dolardi ama bu paranin aslan payi üç büyüklere gidiyordu. Yani ortada bir ‘havuz problemi’ vardi. Yayin gelirleri artmaya devam ederken 2004-05 sezonundan itibaren havuz problemi de çözüldü: Daha hakkaniyetli bir paylaşim! Levent Biçakci federasyonunun ömrü kisa ama etkisi uzun oldu. Biçakçi yönetimi, havuz gelirlerinde performans kriterini öne çikartarak, daha adil bir dağilimi sağladi. Sistem sonraki dönemde şampiyon olmayan takimlarin lehine bir kez daha revize edildi. Son yapilan ihalede KDV hariç ligin yillik yayin geliri 321 milyon dolara çikti. İlk yayin ihalesine göre gelir artişi 45 kat oldu! Yayin geliri kadar olmasa da İddaa gelirleri de küçük bütçeli kulüpler için kayda değer oldu. Bir Süper Lig takimi İddaa’dan yillik en az 2.3 milyon lira isim hakki payi aliyor. Sponsorluktan en büyük parsayi büyükler kapsa da Anadolu kulüpleri de en az yillik 1 milyon dolara yakin gelir sağliyor. (Bursaspor’un forma reklami alamamasi tamamen yönetimin tercihi. Zira THY’nin 2.5 milyon dolarlik teklifi yetersiz bulunup reddedildi. Esasen iyi bir rakamdi.) Süper Lig’deki en küçük Anadolu külübünün bütçesi 20 milyon dolarlara dayandi. Bu da oyuncu satişiyla ayakta durma mecburiyetini ortadan kaldirdi.
Anadolu’daki kan değişikliğinde idare-i maslahatçi hocalarin yerini iddiali çaylaklarin geçmesi de önemli bir etken oldu.
‘Kazanmayi öğrenmiş’ hocalar
Bu cevval hocalar ‘kurtarci’ hocalarin ‘Hedefimiz önce ligde kalmak, sonra da gidebildiğimiz yere kadar gitmek’ söylemini parçalayip ‘şampiyonluk’ söz eder oldu. Fatih Terim, UEFA Şampiyonu, Şenol Güneş ‘Dünya üçüncüsü’ yaptiysa neden onlar da Türkiye ligini kazanmasindi ki işte Ertuğrul Sağlam bunu başardi. Bülent Uygun iki kez kapisindan döndü. Mehmet Özdilek, iki sezondur geleceği inşa ediyor, sabirli Tolunay Kafkas, en azindan her sezon ‘taş gibi’ bir takimi garanti ediyor. Şenol Güneş ise zaten bu şampiyonluk denen mereti futbolcu olarak Anadolu’da ilk yaşayanlardan; hem de alti kez.
Hasili karşimizda oyuncuyken ‘Kazanmayi öğremiş’ hocalar var. Futbol Federasyonu’nun da yapisal bir değişim var. Genel kurul salonlarinin güvenliğini mafya adamlarinin sağladiği günler geride kalmişa benziyor. Artik özerkleşmesini tamamlamiş bir federasyon var. Kendi bütçesiyle birlikte futbolun da gelirlerini artiran bir yönlendirici. Futboldaki illegal kuvvetlerin gücü azaldi ancak buna mukabil siyasetin dolayli gücü pek azalmadi.Özellikle de belediyeler eliyle topa giriyor. Bu altyapi ve tesisleşmeye olumlu bir katki sağliyor ancak bazi kulüplerin öne çikmasina da vesile olarak haksiz bir rekabet oluşturuyor.
Anadolu devriminde, ekonomik ve idari tesirlerin dişinda bir de dünya futboluyla da daha fazla haşir neşir olmanin da vesilesiyle memlekette kent takimina düşkünlük artmaya başladi. Açikçasi üç büyükleri tutanlar bile kendi aralarinda top çevirmekten sikilmişti. Hasili toplumsal psikoloji de yeni şampiyonu zaruri kilmaya başlamişti...
Anadolu devriminin taşlari
Havuz sistemine geçilmesi
Yayin gelirlerinin artmasi
İddiali hocalarin yetişmesi
Federasyondaki değişim
Toplumsal beklenti
2010-2011 prim sistemi
Lige ayak basti parasi: 10.4 milyon TL
Galibiyet primi: 750 bin TL
Beraberlik primi: 375 bin TL
Lig şampiyonu: 15 milyon TL
Lig ikincisi: 12 milyon TL
Lig üçüncüsü: 9 milyon TL
Lig dördüncüsü: 6 milyon TL
Lig beşincisi: 3 milyon TL
Lig altincisi: 1.5 milyon TL
BU SEZONUN GELİR TABLOSU
Yeni şampiyon 15 milyon TL kazanacak
Spor Toto Süper Lig’i bir Anadolu kulübü şampiyon tamamlarsa lige katilim, performans ve şampiyonluk primleriyle birlikte yaklaşik 15 milyon TL kazanacak.
İddaa en az 2.3 milyon TL kazandirdi.
Geçen sezon Süper Lig takimlari toplam 51 milyon TL İddaa geliri elde etti. Hükmen düşürülen Ankaraspor hariç en düşük İddaa geliri 2.3 milyon TL oldu.
Ziraat, 18.4 milyon dolar dağitacak
Ziraat Türkiye Kupasi’nda toplam 18.4 milyon dolar prim dağitacak. Şampiyon takim yaklaşik 4 milyon dolar kazanacak.
KENAN BAŞARAN