Özvatan ilçesine bağli eski belediyelik, şimdi muhtemelen köy yada kasaba olacak. Kizilirmak kenarinda bulunan Küpeli Kasabasinin geçim kaynağida Tarim ve Hayvancilik. Ayriyeten çok güzel kavun yetiştirir Küpelili bazi çiftciler.

Çevrenin en eski ve en büyük köylerinden olan Küpeli tarihten önceki çağlardan beri yerleşim yeri olarak kullanildiği tahmin edilmektedir. Küpeli'nin batisinda bulunan kale denilen mevkide mağara devrinden bu yana insanlarin yaşadiğinin izlerine rastlanmaktadir.
M.Ö. 1400 yillarinda Hitit Kralliği, M.Ö. 600 yillarinda Asurlular, M.Ö. 500 yilinda Pers İmaparatorluğu, M.Ö. 430 yilinda Romalilar, M.S. 395 yilindan 1077 yilina kadar Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu buralarda hüküm sürmüşlerdir. O zamanlar yerleşim yeri olarak Gavur Öreni, Kersen, Abdal Öreni, Saray Burunu gibi bölgeler kullanilmiştir. Kisa Sürelerle Araplarin akinina uğramişsa da 1077 yilinda Türk Topraklarina katilmiştir.
Küpeli ve çevresinde önceleri Danişmendliler (1127) daha sonra Anadolu Selçuklulari (1162) hüküm sürmüşlerdir. Küpeli şimdiki yerine 14. yüzyil in sonuna doğru kesin bir kanit olmamakla birlikte Dulkadir Oğullari tarafindan kurulduğu tahmin edilmektedir. Yavuz Sultan Selim'in 1515 yilinda İran seferi dönüşünde bu bölgeyi Dulkadir Oğullarindan almasiyla Küpeli de Osmanli topraklarina katilmiştir. Kurulduğunda birkaç kabileden oluşan Küpeli zamanla yeni kabilelerin katilmasiyla çevrenin en büyük yerleşim yerlerinden biri durumuna gelmiştir.
Kuruluşuyla ilgili değişik rivayetler söylenmektedir; bunlardan birisi, üç kardeşten sarişin olanin Sarioğlan'i, başi kel olanin Kermelik'i, kulaği küpeli olanin Küpeli'yi kurduğu şeklindedir bir başka rivayete göre de Küp-elli (eli bol cömert) insanlar tarafindan kurulduğu rivayet edilmektedir.
Kurulduğunda çevresi ormanlarla kapli olduğu eski evlerin üzerindeki Ardiç ağaçlarindan; Ardicin İçi, Karga Sekmez diye adlandirilan mevkilerin isimlerinden de anlaşilmaktadir. Çevresi hayvancilik ve ziraate uygun olduğundan burada yaşayan insanlarin hali vakti yerinde varlikli bir hayat sürdükleri anlaşilmakta belki de bu yüzden Küpeli'nin ilk isminin Tok Aslan olduğu eski kayitlarda belirtilmektedir.
1831 yilinda Kayseri Sancağinda yapilan ilk nüfus sayiminda Küpeli'nin adi "Karyeyi Tok Arslan (Nami diğer Küpeli)" olarak geçmektedir ayrica 1834 yilinda temttü defterinde (gelir vergisi) Karyeyi Tok Arslan 80 hane olarak belirtilmektedir.
Küpeli Osmanlilar döneminde imparatorluğa çok sayida asker vermiş bilhassa Kurtuluş Savaşi sirasinda pek çok Küpeli'li şehit olmuştur. Kurulduğu siralarda İlçe olarak Pinarbaşi (Aziziye) İl olarak da Sivas'a bağlanmiş Cumhuriyetle birlikte İlçe olarak İl olarak da Kayseri'ye bağlanmiştir. 1960 yilinda Sarioğlan ilçesine 1984 yilinda da Özvatan ilçesine bağlanmiştir. Daha önceleri Küpeli'de oturduklari halde çeşitli nedenlerle Kuştepesi, Abdalören, Bucak mevkilerine yerleşen vatandaşlarimiz Küpeli'ye bağli olarak buralarda hayatlarini sürdürmektedirler. Küpeli tarihinde belirli mevkilere gelmiş ünlü kişiler bulunmamaktadir.
Büyük Hoca diye bilinen H. Mehmet isimli zat iyi din eğitimi almiş herkes tarafindan sevilen, saygi duyulan bir kişidir. Şimdi bile Askere ve yurt dişina gidenler onun mezarindan toprak alirlar. Küpelinin eteğine kurulduğu Evliya Tepesi ve onun arkasindaki şehitlik mevkii kutsal yerlerdendir. Küpeli mertlik dürüstlük ve misafir perverliğiyle taninir. Küpeli'ye gelen hiç bir misafir açikta kalmamiştir.
Küpeli'de ilkokul 1942 yilinda iki aşamali olarak eğitim öğretime başlamiştir. 1978 yilinda orta okul açilmiş 1991 yilinda ilk okulla birleşerek ilk öğretim okulu olmuştur.
1990 yilinda yapilan nüfüs sayiminda nüfusunun 2821 çikmasindan sonra Küpeli Belediye olmaya hak kazandi. Bunun üzerinde 1994 yilinda 3 Muhtarlik ve belediye kuruldu. Mahalleler: Cumhuriyet Mahallesi, Yeni Mahalle ve Kale Mahallesidir.
Küpeli Nüfusunun büyük bir kismi yurt dişinda yaşamaktadir bunu sonucu olarak geniş otlaklar ve ziraat alanlarina sahip olmasina rağmen hayvancilik ve ziraatta önemli bir gerileme olmuştur. Son yillarda ziraate ve pancar üretimine yeniden önem verilmeye başlanmiştir. Hayvanciliktaki gerileme devam etmektedir. Geçmişte 10 000 baş civarinda olan büyük ve küçük baş hayvan sayisi 1 000 baştan aşaği düşmüştür.
Küpeli'den yurt dişina, Sarioğlan'a ve Kayseri'ye çok sayida göç olmuştur. Buna rağmen Özvatan İlçesinin en büyük beldesi olup Kayseri'de de adindan söz ettiren her geçen gün gelişen modern bir yerleşim yeri durumundadir.

(Alintidir Kupeli.org)